De meesten van ons hebben het wel eens meegemaakt. Je krijgt eindelijk opslag, en je begint na te denken over alle dingen die je wilt kopen om je leven gemakkelijker of leuker te maken. Je doet een uitgavenronde die je eerst tevreden laat voelen, maar dan schuldig, angstig en misschien zelfs blut. Wat is er gebeurd? Waarom is het zo moeilijk voor mensen om met geld om te gaan? Het komt niet alleen doordat het ze aan financiële kennis of vaardigheden ontbreekt; het komt ook door hun emoties. Onderzoek wijst er zelfs op dat maar liefst 90% van onze beslissingen eerder op gevoelens dan op logica gebaseerd zijn, wat tot slechte keuzes kan leiden als het om ons geldbeheer gaat. Dus wat moeten we in plaats daarvan doen? Het goede nieuws is dat met bewustwording en enkele eenvoudige strategieën, kunnen we de logica een duwtje in de rug geven en een gezonde relatie met geld vinden die ons het leven laat leiden dat we verlangen. In dit artikel bespreek ik drie belangrijke emotionele drijfveren van financieel gedrag: plezier, pijn, en passie. Daarna deel ik een aantal strategieën om over te stappen van geleid worden door je emoties naar het nemen van betere beslissingen op basis van je waarden en doelen.
Keuzes die door plezier worden gestuurd
Je hebt het waarschijnlijk al eerder gehoord: “Met geld koop je geen geluk” Maar heb je er ooit over nagedacht wat het precies is aan geld dat ons zo onbevredigd achterlaat als we het eenmaal verworven hebben? Er zijn twee mogelijkheden. De ene is dat mensen dingen kopen om zichzelf gelukkig te maken (plezier), maar dan uiteindelijk nooit tevreden zijn omdat hun aankopen niet echt opleveren wat ze verwacht. De tweede, meer waarschijnlijke reden is dat mensen die hun energie richten op het kopen van dingen om hun verlangens te vervullen, verzuimen de onderliggende oorzaken van geluk aan te pakken. Geweldige relaties, bijvoorbeeld, kunnen meer blijvende vreugde brengen dan een nieuwe aankoop kan.
Natuurlijk zijn veel aankopen wel zinvol omdat ze ons tijd en moeite besparen of ons helpen onze doelen te bereiken. Maar wanneer we iets zo graag willen hebben dat we het kopen – ongeacht of het nuttig is – geven we geld de macht om onze gevoelens te beheersen in plaats van ons geluk te baseren op factoren binnen onszelf. En zoals studies hebben aangetoond , werkt deze aanpak maar tot een bepaald punt; na een bepaald inkomensniveau – dat per persoon verschilt, maar tussen €40K en $75K/jaar valt – meer inkomen verhoogt het geluk van mensen niet.
Hetzelfde principe geldt voor sparen; dat wil zeggen, minder uitgeven dan je verdient. Hoewel meer sparen (in verhouding tot je inkomen) gewoonlijk de kans op financiële zekerheid en onafhankelijkheid vergroot, tonen studies aan dat verder sparen boven een bepaald punt – meestal 10% van het inkomen – mensen niet gelukkiger maakt. Dit verklaart waarom sommige mensen die het financieel goed hebben de neiging hebben hun geld niet meer te kunnen of willen uitgeven aan de dingen waar ze echt waarde aan hechten. Als we dus te veel geloven in ons vermogen om geluk te kopen, kunnen we uiteindelijk opofferen wat echt belangrijk is voor wat uiteindelijk geen voldoening oplevert. Dus hoe kunnen we ons uit deze cyclus losmaken? Het antwoord ligt in het aanwijzen van die dingen die zin en vreugde brengen aan ons leven.
Keuzes die door pijn gedreven worden
We denken meestal aan geld als de voornaamste bron van pijn op het werk, maar het heeft ook andere manieren om ons miserabel te maken. Lang woon-werk verkeer wordt in verband gebracht met hogere niveaus van dagelijkse stress en meer slaapproblemen. Relatieproblemen kunnen uiterst kostbaar zijn – financieel en emotioneel – als ze niet in een vroeg stadium van een zakelijk partnerschap of huwelijk opgelost worden. Als mensen het gevoel hebben door anderen te zijn bedrogen of oneerlijk behandeld, kan dat gevoelens van wrok opwekken die vaak tot slechte financiële beslissingen leiden. En dan is er nog het schuldgevoel dat gepaard gaat met buitensporige uitgaven voor onszelf en verwaarlozing van de behoeften van onze naasten. Maar vaak worden deze moeilijkheden alleen maar versterkt omdat we niet weten hoe we er effectief mee om kunnen gaan met behulpzame hulpmiddelen zoals gezonde grenzen, assertief communiceren, en actief luisteren – die vereisen allemaal zelfbewustzijn en een specifieke reeks vaardigheden die verworven en ontwikkeld kunnen worden.
Als we bijvoorbeeld weten wat we willen, maar niet weten hoe we onze behoeften effectief aan anderen kenbaar kunnen maken, kunnen we in onbevredigende relaties terechtkomen of in banen waarin we het gevoel hebben dat er van ons misbruik gemaakt wordt. Of we kunnen proberen het probleem van de andere kant aan te vallen door ons te concentreren op het duidelijker communiceren van onze wensen. Dit werkt bij sommige mensen, maar het kan anderen defensief maken omdat ze denken dat je veeleisend bent of hen probeert te controleren, terwijl je in werkelijkheid wilt dat iedereen wint. Assertiviteit wordt vaak verward met agressiviteit, terwijl het er in werkelijkheid om gaat je gevechten zorgvuldig te kiezen; door anderen te helpen begrijpen waarom iets belangrijk is, zullen ze inzien dat je niet egoïstisch bent omdat je het beste met hen voor hebt. Als je grenzen zwak zijn, kun je merken dat je voortdurend andere mensen tegemoet komt, hen op de eerste plaats zet terwijl je je eigen behoeften verwaarloost. En als ze dan niet aan je verwachtingen voldoen of niet waarmaken wat ze zeggen, is het gemakkelijk om hen als de bron van al je problemen te zien. Maar dit is een ongezonde manier van denken die voorkomen had kunnen worden als je ervoor gekozen had duidelijke persoonlijke grenzen te stellen in plaats van de schuld elders te projecteren. Dit zijn maar enkele voorbeelden van hoe uitdagende tijden op het werk ons ertoe kunnen brengen buiten het werk slechte beslissingen te nemen omdat we er niet in slagen onze emoties effectief te beheersen; wanneer we ons overweldigd voelen door angst, schuldgevoel, woede of verdriet – die door bepaalde werkgerelateerde omstandigheden kunnen worden opgeroepen.
